Bạn có thể căn cứ vào những hướng dẫn phân tích Chiếc thuyền ngoài xa dưới đây của Kiến Guru để nghiên cứu bài ngay cả khi ở nhà một cách đầy đủ và chính xác nhất. Đây là một tác phẩm ấn tượng của Nguyễn Minh Châu với tình huống truyện đầy độc đáo và giá trị nội dung rất đáng suy ngẫm. Cùng Kiến Guru tham khảo những hướng dẫn cụ thể, chi tiết dưới đây nhé.
I. Mở bài phần phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
1. Tác giả
- Nguyễn Minh Châu (1930-1989) sinh ra tại quê Nghệ An.
Tác giả Nguyễn Minh Châu (1930-1989)
- Là một trong số những nhà văn đã mở đường tài hoa và tinh anh nhất.
- Trong sự nghiệp văn học của mình, ông luôn trăn trở về số phận của nhân dân và trách nhiệm của những người cầm bút, luôn thiết tha để truy tìm ra những hạt ngọc ẩn giấu nơi bề sâu của tâm hồn.
Chọn Lớp Văn Cô Tuyền để làm chủ kiến thức Ngữ Văn 12
2. Tác phẩm
- Chiếc thuyền ngoài xa được in trong tập Bến quê, tác phẩm đem đến cho bạn đọc cái nhìn đúng đắn về cuộc sống xung quanh và con người.
II. Thân bài phần phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
a. Phát hiện không gian “cảnh đắt trời cho”
- Phùng vốn là người có niềm say mê nghệ thuật, trong một thoáng nhìn anh đã chớp lấy cảnh đắt trời cho:
Phân tích chiếc thuyền ngoài xa: Cảnh chiếc thuyền từ xa tuyệt đẹp
+ Nhận xét “một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, một vẻ đẹp mang nét đơn giản nhưng toàn bích. Đó là cảnh tượng vi diệu của thiên nhiên, của cuộc sống khi nhìn từ xa.
+ Phùng trở nên bối rối trước cái đẹp: “trong trái tim như có cái gì bóp thắt vào”, nhận ra rằng “bản thân cái đẹp chính là đạo đức”. Đó là niềm hạnh phúc lớn của người nghệ sĩ khi bắt gặp được cái đẹp và anh chợt nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật, của chất thơ.
b. Phát hiện bức tranh cuộc sống chứa đầy những nghịch lý
- Tình huống chiếc thuyền ngoài xa tạo nên sự mở đầu ấn tượng, độc đáo cho tác phẩm. Từ chiếc thuyền nhỏ xinh, đẹp đẽ mới nhìn phía xa xa vừa rồi, Phùng nhận thấy:
+ Một người đàn bà mang vẻ ngoài thô kệch xấu xí, mặt chất chứa đầy sự mệt mỏi bước ra khỏi chiếc thuyền và một lão chồng có tấm lưng rộng, mái tóc tổ quạ, còn đôi mắt độc dữ cùng đi ra.
+ Hiện trước mắt Phùng là lão chồng “dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà”, “vừa đánh vừa nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn”.
+ Trong hoàn cảnh ấy, người đàn bà chỉ biết cam chịu, không kêu van một lời, cũng chẳng chống trả, hay chạy trốn.
- Thái độ của nhân vật Phùng: “kinh ngạc đến mức trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn”. Phùng thực sự ngỡ ngàng nhận ra bản chất thật của cái đẹp đẽ, lung linh anh vừa bắt gặp được mới đó.
=> Đừng nhầm lẫn giữa hiện tượng bên ngoài với bản chất bên trong.
2. Câu chuyện của người đàn bà làng chài ở tòa án huyện
- Khi chánh án Đẩu đưa ra lời đề nghị chị nên ly hôn, chị ta liền van xin khẩn thiết “con lạy quý tòa ...đừng bắt con bỏ nó”, theo chị:
+ Người đàn ông ấy bản chất vốn không phải là kẻ vũ phu, tàn bạo và độc ác như vậy, anh ta cũng chỉ là một nạn nhân của cái cuộc sống đói khổ này thôi. Người chồng cũng là chỗ dựa cho gia đình khi có biển động.
Phân tích chiếc thuyền ngoài xa: Người đàn ông làm chủ con thuyền mưu sinh
+ Chị càng không thể một mình gồng gánh nuôi nấng trên dưới 10 đứa con, vả lại “trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái vui vẻ, hòa thuận”.
- Qua câu chuyện được kể và thái độ của người đàn bà làng chài, cho ta thấy được người đàn bà là hiện thân cho kiếp người bất hạnh bị cái đói, cái khổ, cái ác và cả vòng luẩn quẩn của cái số phận đen đủi dồn đến chân tường. Nhưng ở người đàn bà ấy lại có một tâm hồn vị tha cao cả, tình yêu thương tha thiết và có những suy tư của người từng trải, vô cùng sâu sắc.
- Thái độ của chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng khi người đàn bà có những lý lẽ quyết không bỏ chồng:
+ Cả hai đều có chung cảm nhận giận dữ và bất bình.
+ Nhưng sau khi nghe xong tâm sự của người đàn bà ấy thì anh ta thấy như có “một cái gì vừa mới vỡ ra”.
- Nhận xét: Ban đầu, họ vốn quen nhìn cuộc đời bằng con mắt khá đơn giản và một chiều (chỉ nghĩ đơn giản rằng, những kẻ đi theo ngụy thì đều là xấu “lão ta hồi 75 có đi lính ngụy không?”), chỉ biết qua lý thuyết, qua sách vở, không sẵn sàng để đối mặt với những nghịch lý của cuộc đời.
=> Phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều hơn về cuộc sống, không nhìn hiện tượng, sự vật xung quanh một cách đơn giản rồi vội đánh giá bản chất.
3. Tấm ảnh được chọn
- Nghệ sĩ Phùng vẫn mang tấm ảnh đó về tòa soạn và quả nhiên tấm ảnh được chọn và treo ở nhiều nơi
- Phùng nhận thấy những giá trị trong bức ảnh của mình:
+ “Cái màu hồng hồng của sương mai” (biểu tượng cho nghệ thuật) và người đàn bà hàng chài nghèo khổ bước ra từ bức tranh (hiện thân cho đời thực).
=> Nghệ thuật chân chính sẽ không bao giờ tách rời cuộc sống.
Xem thêm:
Soạn bài vội vàng chuẩn giáo án
Soạn bài hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn
III. Kết bài cho phần phân tích Chiếc thuyền ngoài xa
1. Giá trị nội dung
- Nêu cảm nhận về tác phẩm.
- Tác phẩm đã đem đến cho người đọc bài học về cách nhìn cuộc sống xung quanh và con người: phải nhìn đa diện, nhiều chiều, phải phát hiện bản chất thực sự đằng sau vẻ bề ngoài của hiện tượng.
2. Giá trị nghệ thuật
- Xây dựng tình huống truyện độc đáo, đặc sắc, cốt truyện hấp dẫn.
- Ngôn từ chắt lọc khắc họa nhân vật sắc sảo và điểm nhìn trần thuật linh hoạt, ...
Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa để chúng ta có cảm nhận tinh tế hơn về cuộc đời, về thế giới quan xung quanh và có những suy nghĩ sâu sắc hơn. Một tác phẩm đáng đọc và đáng để nghiền ngẫm. Với những kiến thức chắt lọc nhất đã được Kiến Guru phân tích ở trên để các bạn có nguồn tham khảo súc tích và chất lượng nhất nhé.
Xem thêm:
Soạn vào phủ chúa Trịnh chuẩn giáo án
Soạn văn tự tình siêu ngắn gọn
Phân tích bài thơ tự tình chuẩn nhất
