Cách dạy con của người Nhật luôn khác biệt với phần còn lại của thế giới, nhưng nó lại hiệu quả tới mức khiến thế giới phải ngã mũ thán phục và học theo. Vậy làm sao để người Nhật giáo dục con họ trở thành những đứa trẻ biết cư xử nơi công cộng và vâng lời cha mẹ, nhưng vẫn thông minh? Kiến Guru sẽ bật mí cho các bố mẹ trong bài viết này.
1. Cách Người Nhật Dạy Con Kỷ Luật
Ngay từ nhỏ, những đứa trẻ đã được học cách xếp hàng chờ đến lượt, xếp hàng đi qua đường và luôn tự giác ăn uống đúng giờ. Chắc chắn không đứa trẻ nào sinh ra đã biết kỷ luật mà đây là thành quả của một quá trình rèn luyện, dạy dỗ. Người Nhật gọi đó là Shitsuke.
Kỷ luật ở Nhật không được rèn luyện bằng đòn roi sự nghiêm khắc hay những lời la hét của bố mẹ, mà bằng sự kiên nhẫn, nhẹ nhàng từng chút một của bố mẹ. Khi một đứa trẻ mắc lỗi tại nơi công cộng, các bố mẹ Nhật thường sẽ không la mắng con ngay mà tìm một nơi kín đáo và giải thích cho con rằng con đã làm sai điều gì. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng, hiểu mình sai ở đâu và bảo vệ tự trọng cho cả bố mẹ và con cái, dần dần bé sẽ đi vào nề nếp mà không cần đòn roi.
Một cách dạy con ngoan của người Nhật nữa là luôn cho trẻ hiểu là bố mẹ đang phạt về hành động sai chứ không phạt con. Việc trừng phạt con mà không giải thích cho bé hiểu rõ về lỗi sai của mình có thể gây ra tâm lý tiêu cực cho trẻ.
Trọng tâm của việc dạy con kỷ luật như trẻ em Nhật là hãy làm mẫu cho bé những hành động đúng và lặp đi lặp lại mỗi ngày. Ví dụ như trường mẫu giáo Nhật Bản, bạn sẽ thấy hình ảnh các bé đứng xếp hàng và cất giày của mình ngay ngắn mỗi ngày. Hành động này sẽ được bố mẹ tiếp tục khuyến khích con làm tại nhà. Việc lặp đi lặp lại những hành động kỷ luật sẽ giúp bé hình thành nề nếp kỷ luật tốt. Tránh việc thầy cô giáo dạy bé nề nếp trên trường lớp nhưng khi về nhà bạn lại vô tình phá đi nề nếp này bằng cách để con phá kỷ luật.
2. Cách Dạy Con Của Người Nhật: Công Bằng Và Tôn Trọng Tất Cả Mọi Người
Ở Nhật, trẻ em sẽ phải dọn dẹp lớp học, tham gia mọi hoạt động trường lớp bất kể chúng thuộc gia đình nào. Trẻ em giàu và nghèo học cùng trường và học cùng nhau mà không có sự khác biệt nào hay phân biệt đối xử nào. Trẻ được dạy về các giá trị sống chung trong một xã hội trong những năm đầu đời.
Ngoài việc thầy cô, bố mẹ đối xử công bằng với tất cả các con, thì trẻ em Nhật luôn được dạy phải đối xử công bằng với tất cả bạn bè và tôn trọng người lớn tuổi. Văn hóa cúi chào 90 độ luôn là một nét đẹp được người Nhật rèn luyện cho con từ khi còn bé.
Người Nhật còn dạy con phải tôn trọng sở thích và quyền riêng tư của người khác. Đây là lý do tại sao Nhật Bản có nhiều nét văn hóa và xu hướng thời trang rất khác lạ so với phần còn lại của thế giới.
Bố mẹ Nhật dạy con tôn trọng cả những người làm những công việc vốn được cho là thấp kém như công nhân, thợ điện, lao công...v.v. Tất cả mọi người đều như nhau và đều làm một công việc đáng quý.
3. Cách Dạy Con Của Người Nhật: Ăn Không Cần Ép
Chúng ta luôn nhìn thấy hình ảnh đánh vật trong mỗi bữa ăn của các gia đình Việt, trong khi các bữa ăn của các gia đình Nhật lại khá nhẹ nhàng. Vậy khác biệt ở đâu? Đây là phương pháp dạy con của người nhật vô cùng tiến bộ và không gây áp lực cho cả đôi bên. Họ quan niệm rằng trẻ con cũng có cảm giác như người lớn, sẽ có đôi lúc chúng muốn ăn và lúc không muốn nhưng chắc chắn khả năng chịu đói của trẻ sẽ kém hơn người lớn, vậy nên hãy để trẻ ăn khi chúng muốn và không cần ép.
Tuy nhiên, hãy tập cho trẻ thói quen ăn uống trong một khung giờ nhất định. Hãy cho trẻ biết rằng thời gian ăn của bé sẽ là 30 phút, nếu trong thời gian này bé không ăn thì mẹ sẽ dọn đi và con sẽ bị đói nếu không ăn. Dần dần trẻ sẽ nhận thức được đây là quãng thời gian cho phép của mình và tuân thủ một các tự giác. Tương tự, dù bé ăn chậm thì cũng không sao, đúng thời gian quy định bữa ăn sẽ kết thúc và bé sẽ học được cách ăn nhanh hơn.
Trong bữa ăn của các gia đình Nhật sẽ rất ít tiếng cằn nhằn hay năn nỉ, dù con có ăn vương vãi ra bàn thì các bố mẹ cũng vô cùng kiên nhẫn với điều đó. Điều này sẽ khiến các con có tâm lý thoải mái hơn trong mỗi bữa ăn, giúp bé ngon miệng hơn.
4. Bố Mẹ Nhật Không Bàn Về Con Cái
Bạn sẽ rất hiếm khi thấy các bố mẹ Nhật trò chuyện với nhau mà chủ đề là con cái. Họ tin rằng việc bàn luận về con cái hay khen ngợi, khoe khoang thành tích của con là một điều không hay. Bố mẹ Nhật chỉ chia sẻ những vấn đề về con cái với những người mà họ rất tin tưởng như cô giáo hoặc bác sĩ. Nghe có vẻ kì lạ nhưng đây là cách người Nhật dạy con để trẻ phát triển độc lập, tự tin mà không cần phụ thuộc vào những lời khen ngợi động viên của người khác.
Dù một đứa trẻ được thi đấu cho một đội bóng thì bố mẹ của bé cũng sẽ không nói về điều đó, chỉ cần bé mặc đồng phục của đội tuyển là đã đủ để “khoe khéo” mà không làm người khác cảm thấy khó chịu.
5. Làm Gương Cho Con Và Quan Tâm Đến Môi Trường Nuôi Dạy Con
Bố mẹ Nhật luôn cho rằng mình chính là phản chiếu của đứa con nên luôn cố gắng sống đúng kỷ luật và nề nếp cho con noi theo. Bố mẹ thực tế cũng trưởng thành từ những đứa trẻ được nuôi dạy bằng sự tôn trọng, tình yêu thương nên họ chỉ đang cố gắng để truyền đạt những điều tốt đẹp nhất cho con mình. Bạn sẽ rất khó thấy các bố mẹ Nhật dạy con điều hay lẽ phải nhưng bản thân mình lại hành động ngược lại.
Ngoài ra, cách nuôi dạy con của người Nhật rất chú trọng vào môi trường xung quanh trẻ. Họ tin rằng một môi trường phức tạp với nhiều tệ nạn, nhiều người xấu sẽ không thể giúp đứa trẻ trưởng thành tốt. Vậy nên nếu lớp học có bạn xấu hoặc khu phố có nhiều người xấu thì họ sẽ cố gắng đổi cho con mình đến nơi tốt hơn.
Môi trường bên ngoài chỉ là một phần, không khí gia đình cũng là một yếu tố rất quan trọng. Luôn đặt gia đình lên hàng đầu và các thành viên luôn gắn kết với nhau là cách dạy con của người Nhật mình từ bé, bạn sẽ thấy các thành viên trong các gia đình Nhật luôn yêu thương và ít khi to tiếng với nhau, nếu bố mẹ có mâu thuẫn cũng sẽ tìm cách giải quyết yên bình và không để đứa trẻ biết được.
Tóm lại, phương pháp dạy con của người Nhật luôn hướng đến việc hoàn thiện quy tắc ứng xử trong cộng đồng, biết tôn trọng và yêu thương người khác, giữ nề nếp kỷ luật. Trẻ không cần phải quá thông minh nhưng phải có nhân cách tốt, chỉ cần như vậy là bạn đã phần nào thành công trong việc giáo dục con mình.
Kiến Guru hi vọng rằng với những chia sẻ về cách dạy con của người Nhật thì bạn đã có thêm kiến thức bổ ích trong việc rèn luyện cho con trở thành một đứa trẻ ngoan, biết vâng lời và phát triển tốt.